PE uzgadnia zmiany regulacji dotyczących sektora finansowego UE

Kryzys finansowy i gospodarczy wykazał, że lekkomyślne praktyki banków i innych instytucji finansowych mogą nieść ze sobą poważne i kosztowne konsekwencje dla europejskiej gospodarki oraz samych Europejczyków. Skuteczniejszy nadzór nad europejskimi rynkami finansowymi jest priorytetem Parlamentu; 2 września PE sukcesem zakończył negocjacje z Komisją Europejską i rządami państw członkowskich w sprawie przyszłego kształtu nadzoru finansowego w Europie.

Uzgodniono strukturę składającą się z nowej Europejskiej Rady ds. Ryzyka Systemowego (ESRB) oraz trzech europejskich organów nadzoru (ESA) zajmujących się bankami, przedsiębiorstwami ubezpieczeniowymi i towarzystwami ubezpieczeń emerytalnych oraz papierami wartościowymi i rynkami.

ESRB będzie analizować ryzyko makroekonomiczne, tj. ryzyko zagrażające stabilności systemu finansowego, natomiast ESA skupią się na wykrywaniu zagrożeń stabilności poszczególnych sektorów, takich jak sektor bankowy czy ubezpieczeniowy.

Głównym punktem negocjacji były kompetencje ESA w zakresie dyktowania instytucjom finansowym określonego działania w przypadkach wykrycia zagrożeń stabilności. Niektóre rządy UE opowiadały się za silniejszą rolą krajowych organów regulacyjnych, lecz Parlament ochronił kompetencje ESA w tej dziedzinie. Niemniej jednak to rządy państw członkowskich ogłaszają „sytuację nadzwyczajną”, chociaż Parlament Europejski ma formalne prawo do wystąpienia z wnioskiem w tej sprawie.

Poniżej przedstawiono kluczowe kwestie proponowane przez posłów do PE, które ostatecznie uzgodniono w wyniku negocjacji:

Europejska Rada ds. Ryzyka Systemowego (ESRB), będąca podstawą nowego systemu, będzie miała szerszy zakres umiejętności i kompetencji.

Przewodniczący ESRB będzie regularnie, z zachowaniem poufności, dzielił się informacjami ze starszymi stażem posłami do PE zajmującymi się problematyką gospodarczą.

Europejskie organy nadzoru będą mogły podejmować decyzje mające bezpośrednie zastosowanie do poszczególnych instytucji finansowych w przypadkach wyraźnego łamania prawa lub braku jego stosowania oraz w przypadkach braku porozumienia organów krajowych.

ESA będą mogły czasowo zakazać stosowania szkodliwych praktyk finansowych lub sprzedaży produktów objętych konkretnym prawodawstwem finansowym, albo też ograniczyć ich stosowanie czy sprzedaż. Dotyczy to także sytuacji nadzwyczajnych.

Parlament uznaje, że rynki finansowe w UE są ściśle ze sobą powiązane, w związku z czym wiele dużych instytucji finansowych prowadzi działalność w różnych państwach członkowskich. Dlatego w negocjacjach w sprawie wniosków Komisji z września 2009 r. posłowie do PE domagali się przyznania szerszych uprawnień nowym europejskim organom nadzoru.

Rządy niektórych państw członkowskich sprzeciwiały się takiemu rozwiązaniu i wolały zachować kompetencje krajowych organów nadzorczych. Po długich negocjacjach zwyciężyło stanowisko Parlamentu.

Wynegocjowane porozumienie musi jeszcze zostać formalnie zatwierdzone przez przedstawicieli rządów państw członkowskich UE. Parlament Europejski będzie głosował nad tym porozumieniem podczas sesji plenarnej w dniach 20–23 września.